(Yaşamı, eserleri ve felsefesi)
Baskılar yüzünden Kuzey Afrika'daki Yahudi topluluklarının zayıflaması, Maimonides'in babasının bu ülkeye gelmesi için bir güdüm oluşturmuştu. Maimonides'in babası, 1160 yılında Afrika Musevi topluluklarına bir mektup göndererek, olanaklar ölçüsünde Yahudi kalmalarını ve gizli de olsa günde üç kez İbranice bir dua okumalarını söyledi. Maimonides de, dinden dönme konusunda Arapça olarak "Kiduş Aşem" adlı mektubunda Yahudiler'in hür olarak dinlerini uygulayabilecekleri başka ülkeler aramalarını; kalmak mecburiyetinde olanların da Yahudiliğe olan gizli bağlılıklarını olanakları ölçüsünde sürdürmeleri gerektiğini belirtti. Maimonides, 1165 yılında Filistin'e göç etti. Akko ve Kudüs'ü ziyaret etti. Filistin'de 1000 kadar Yahudi kalmıştı ve Kudüs Yahudiler'e adeta yasak edilmişti. Maimonides daha sonra Mısır'a göç etti. Orda babası vefat etti. Genç kardeşi de bir seyahatte ölmüştü. Kendisi de ağır hastalıklar nedeniyle zayıf düşmüştü. Fakat metanetini sürdürdü ve Kahire yakınlarındaki Fustat kentine yerleşti, Sultan Selahaddin'in sarayına doktor oldu. On yıllık bir çalışmadan sonra Mişna hakkındaki yapıtını bitirmiş ve Babil ve Yeruşalmi Talmudları hakkında yorumlar yazmıştı. Bu yapıtların tümü "Yad-Hazakah" adı verilen, Tora'nın yinelenmesi olan "Mişne-Tora" adlı en önemli yapıtının giriş bölümünü oluşturmuştu: bu, Talmud'un yeni baştan elden geçirilmesi sayılır. Yazar, yazıları düzenleyip toplayarak, yapıtlara yenilik kazandırır ve bir bakıma genel bir sukunet getirir. Bu muazzam eser, ahlakla güçlü bir şekilde ilişkilidir. Ayrıca Talmud'a felsefeyi ilk kez getiren ve dinsel yasada, yasal yeri belirten de Maimonides olmuştur. Maimonides, mantıklı ve sistemli bir akla sahipti. Herşeyi mantık çerçevesinde sınıflandırmayı biliyordu. Düzenli ve açıktı. Bu nedenle de ona "Yahudi Aristoteles" adı verilmişti.
Eseri çoğaltılarak Provence'a, Afrika'ya, Arabistan'a ve başka ülkelere hızla dağıldı ve Yahudi dininin temel kitaplarından biri oldu. Maimonides, "Rabiler'in Rehberi", "İsrael'in Işığı" gibi sıfatlara layık görüldü, Mısır Yahudileri'nin Nagid'i görevini üstlendi ve birçok soruya karşı responsalar ile yanıt verdi. Dinin aslından ayrılmış Karaitler'e hoşgörü ile bakmasına rağmen, Rabanitler'in Karait davranışlarından etkilenmemesinde de itina gösterdi. Bu arada Din Yasası'nı hazırladığı gibi ayrıca Tıp Yasası'nı da hazırladı ve çok meşhur oldu. Bununla beraber Mısırlı vatandaşlar kadar, Yahudi din yetkilileri arasında da kendisine düşman olanlar da oldu. Örneğin Bağdad Okulu Müdürü Samuel Ben Eli, onun içten bir Talmud yandaşı olmadığını ileri sürdü. Özellikle bedenin yeniden canlanma düşüncesi saldırılara uğradı. Maimonides, kendisini savunan çok sevdiği öğrencisi Yosef İbn Aknin'e "More Nevuhim" ("Le Guide des Egarés” - "Kaybolmuşların Rehberi") adlı üçüncü büyük yapıtını adamıştır. Bu eser, özellikle bilim ve felsefeden anlayanlar için yazılmış bir yapıttı. Halkın anlayacağı dilden, tüm yapıtlarının tersine anlaşılması güç olan Rehber'in ana düşüncesi, aklın üstünlüğünü ortaya çıkarmaktır. Felsefi kavram dinin özüdür.
devam edecek....
Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi", Cilt I, II, III Yusuf Besalel
